Ο Δημήτρης Βόρρης, σκηνοθέτης και δημιουργός του animation για τον «Γέρο του Μοριά», εξηγεί πώς ο αρχηγός των επαναστατημένων Ελλήνων μπορεί να αποτελέσει απάντηση στους υπερήρωες της Marvel και μιλά για την προσπάθεια οι πρωταγωνιστές του να γίνουν γνωστοί πέρα και μακριά από εθνικιστικά στερεότυπα
Τρεις άνθρωποι με εμπειρία στον κινηματογράφο (εκτός από τον δημιουργό και σκηνοθέτη Δημήτρη Βόρρη, ο Ελληνοκύπριος συνθέτης Γιώργος Καλλής έχει συνεργαστεί με την Disney, ενώ ο Νάσος Βακάλης έχει βραβευτεί με Emmy), με σπουδές και δουλειές στο Λος Aντζελες, μας αποκαλύπτουν πώς εμπνεύστηκαν από την ηγετική φυσιογνωμία της Επανάστασης, τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, «τον δικό μας σούπερ ήρωα, που είναι η πραγματική απάντηση στους αντίστοιχους της Marvel», όπως μας λένε χαρακτηριστικά.
Με αυτό το σκεπτικό οι τρεις δημιουργοί έφτιαξαν ένα απίστευτο ταινιάκι που σκοπό έχει να εμπνεύσει, να ξεσηκώσει και -γιατί όχι;-να διδάξει όλες τις ηλικίες, αλλά κυρίως τα παιδιά, που θα βρουν έναν βασικό λόγο για να ταυτιστούν με έναν ήρωα μιας άλλης επανάστασης – της δικής μας.
Στη σκηνή που βλέπουμε και στις φωτογραφίες ο Κολοκοτρώνης, μεταμφιεσμένος σε καθολικό μοναχό, αποβιβάζεται στη Μάνη και συναντά τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, στις 6 Ιανουαρίου του 1821. Μαζί θα συγκροτήσουν, λίγες εβδομάδες αργότερα, τους πρώτους επαναστατικούς στρατιωτικούς πυρήνες της Επανάστασης του 1821.
Η ταινία animation φέρει τον τίτλο «Κολοκοτρώνης – Ο Γέρος του Μοριά», το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Δημήτρη Βόρρη, η μουσική σύνθεση και η ενορχήστρωση του Γιώργου Καλλή και ο σχεδιασμός και η καλλιτεχνική διεύθυνση του βραβευμένου με Emmy animator Nάσου Βακάλη.
Βασίζεται στα «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Φωτάκου, πρώτου υπασπιστή του Κολοκοτρώνη, και τη «Διήγηση συμβάντων της Ελληνικής Φυλής» του Γεωργίου Τερτσέτη.
Η τριάδα των δημιουργών της ταινίας κλέβει τις εντυπώσεις χάρη στα βιογραφικά και τη διεθνή πείρα τους (συνεργασίες με ΗΠΑ, μεγάλα στούντιο και δημιουργούς), κάτι που προφανώς θα βοηθήσει να παιχτεί η ταινία σε ξένα φεστιβάλ, ενώ ενδιαφέρον έχουν ήδη επιδείξει τα σχολεία του εξωτερικού που επιθυμούν να την προβάλουν στους χώρους τους.
Εκτός από τον Βόρρη, ξεχωρίζει το όνομα του καλλιτεχνικού διευθυντή Νάσου Βακάλη, ο οποίος μας έστειλε χαιρετισμό από το Λος Αντζελες. Ο ίδιος έχει εργαστεί για τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά στούντιο του Χόλιγουντ (Warner Animation, DreamWorks, Paramount, Universal/Illumination, Sullivan Bluth κ.ά.) Η τελευταία του ταινία μικρού μήκους «Dinner for Few» (Δείπνο για λίγους) έχει συγκεντρώσει 250 συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ και έχει αποσπάσει 76 διεθνή βραβεία.
Οσο για τον Ελληνοκύπριο συνθέτη Γιώργο Καλλή, μέχρι στιγμής το σπουδαίο έργο του περιλαμβάνει τη σύνθεση μουσικής για 25 ταινίες μεγάλου μήκους. Στην ταινία της Disney «The Last Warrior» και στα «Lev Yashin», «Gagarin: First in Space» συνεργάστηκε με την Κρατική Ορχήστρα της Μόσχας και τη Συμφωνική Ορχήστρα Βουδαπέστης. Ακόμη στο ιστορικό δράμα «Cliffs of Freedom» με τον Κρίστοφερ Πλάμερ και τον Μπίλι Ζέιν και στην οικογενειακή περιπέτεια «Albion: The Enchanted Stallion» με τους Τζον Κλιζ, Ντέμπρα Μέσινγκ και Τζένιφερ Μόρισον. Εχει επίσης συμβάλει σε βραβευμένα με Emmy και BAFTA τηλεοπτικά προγράμματα, όπως είναι το μουσικό θέμα του «Horizon» για το BBC και του «My Life» για το CBBC.
Πρόσφατα βραβεύτηκε ως καλύτερος συνθέτης της χρονιάς για μουσική κινηματογράφου και τηλεόρασης από τα IFMCA Awards και Jerry Goldsmith Awards, ενώ πολλοί μουσικοί κριτικοί τον χαρακτήρισαν ένα από τα καλύτερα ταλέντα που εμφανίστηκαν στον χώρο. Καθώς οι συντελεστές της ταινίας βρίσκονταν για δουλειά στο Λος Αντζελες, το βάρος για να μας μιλήσει για την ταινία έπεσε στον σκηνοθέτη και δημιουργό Δημήτρη Βόρρη, ο οποίος ανέλαβε να μας εξηγήσει το συναρπαστικό χρονικό.
Ήταν πραγματικός ήρωας και με χιούμορ
«Η ιδέα ξεκίνησε (ξανα)διαβάζοντας και διασταυρώνοντας ιστορικά βιβλία και απομνημονεύματα για την Επανάσταση του 1821 τον Αύγουστο του 2019. Από Φωτάκο, Tερτσέτη, Mακρυγιάννη και Διονύσιο Κόκκινο μέχρι Γκρίντλεϊ Χάου και στρατιωτικές τακτικές του 19ου αιώνα», μας εξηγεί αναλυτικά ο Δημήτρης Βόρρης αποδεικνύοντας τη μεγάλη δουλειά που έχει γίνει γι’ αυτό το animation.
«Για μένα ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είναι ο δικός μας σούπερ ήρωας», μας λέει κατηγορηματικά. «Σε αντίθεση με τους χάρτινους ήρωες της μυθοπλασίας της Marvel και της DC Comics που λατρεύονται παγκοσμίως από μικρούς και μεγάλους, ο Κολοκοτρώνης, ο αρχιστράτηγος της Εθνεγερσίας, είναι μέρος της ψυχοσύνθεσης και του DNA μας. Και είναι πραγ-μα-τι-κός! Οι μάχες που έδωσε και κέρδισε, η στρατιωτική του δεινότητα, η ταπεινότητα και η ακεραιότητα που τον διέκριναν ήταν μια υπέρβαση πέρα και έξω από τα τετριμμένα και τα συνηθισμένα». Και έχει απόλυτο δίκιο.
«Μόνο η Επανάσταση του 1821 είναι χίλια επεισόδια. Κι άλλα τόσα η Μυθολογία μας. Κι άλλα τόσα, να μην πω τα υπερδιπλάσια, η αρχαία Ελλάδα και η Ιστορία της», συμπληρώνει. «Αντ’ αυτών, εισάγουμε, βλέπουμε και καταναλώνουμε τηλεοπτικά σκουπίδια… Ας χτυπήσει καμπανάκι και για τους Ελληνες και φιλέλληνες επενδυτές, εσωτερικού και εξωτερικού, να επενδύσουν στο super brand Eλλάδα. Με τον καινούριο νόμο του ΕΚΟΜΕ και ένα πραγματικό 32% (40% x 80% επιλέξιμων δαπανών) θα λάβουν σε μετρητά και επιπρόσθετα εξίσου μεγάλες φοροαπαλλαγές», και είναι σίγουρα μια πρόταση, καθώς αυτό δίνει τη δυνατότητα να γυριστούν ταινίες με φόντο και επίκεντρο την Ελλάδα.
Αυτό προσπαθούν και οι δημιουργοί του «Κολοκοτρώνη», οι οποίοι δεν φτιάχνουν ένα ταινιάκι με σκοπό την εσωτερική κατανάλωση, ούτε για να τονώσουν τα εθνικιστικά αισθήματα, αλλά έχουν στόχο να κάνουν γνωστή την Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και των σπουδαίων πρωταγωνιστών της προς τα έξω – σε ολόκληρο τον κόσμο, πέρα από τα σύνορα.
«Σκοπός και στόχος είναι να κάνουμε μια δουλειά υψηλών τεχνικών προδιαγραφών που θα απευθύνεται στο ευρύ διεθνές κοινό. Θα συνδυάζει ψυχαγωγία, αλλά θα είναι και ιστορικά ακριβής όσο γίνεται. Πιστή στα πρόσωπα και τους χαρακτήρες της Επανάστασης του 1821. Προσθέτοντας και ικανές δόσεις χιούμορ μέσα από τους συμπρωταγωνιστές όπως η γυναίκα του Αικατερίνη, ο Φωτάκος, ο μέντορας του Κολοκοτρώνη, Μήτρος Πέτροβας (σ.σ.: Μήτρος = σοφός).
Μια και ο Κολοκοτρώνης ως χαρακτήρας ήταν λακωνικός, εύστροφος, πολυμήχανος. Και εξαιρετικά λιτός… Η πρώτη μας σκηνή λοιπόν είναι στην Πνύκα, με τον Κολοκοτρώνη, σε προχωρημένη ηλικία, να αφηγείται την πραγματική ιστορία της ζωής του στη νεολαία της εποχής και σε αγαπημένους φίλους και επιζήσαντες συναγωνιστές».
Ο σκηνοθέτης των 2.400.000 views
Φυσικά μια τέτοια ιστορία δεν θα μπορούσε να έχει μόνο ψυχαγωγική διάσταση και αισθητική, αλλά και επιμορφωτική, γι’ αυτό και, όπως μας εξηγεί ο σκηνοθέτης, «ταυτόχρονα μια άλλη ομάδα εξειδικευμένων συνεργατών ασχολείται με την παιδαγωγική και μορφωτική διάσταση του θέματος. Πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποσπάσματα του animation για να εντείνουν την κριτική ματιά αλλά και την ιστορική γνώση των μαθητών. Ηδη με τα πρώτα δείγματα δουλειάς υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από τα ελληνόφωνα σχολεία της Αυστραλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών».
Κατ’ αρχάς, ο Δημήτρης Βόρρης ως σκηνοθέτης έγινε ευρέως γνωστός σε όλες τις ηλικίες και στο ελληνικό κοινό από την τριλογία κινουμένων σχεδίων με ήρωα τον «Αρχαιούλη», που αρχικά προβαλλόταν με μεγάλη διανομή από Rosebud, Odeon, Village Roadshow, ενώ κυκλοφόρησε και σε συλλεκτικό DVD σημειώνοντας ρεκόρ θέασης: ξεπέρασαν τους 2.400.000!
Άλλη του πολυσυζητημένη ταινία είναι η «Εξέγερση του Δεκέμβρη», εμπνευσμένη από την υπόθεση του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου που κίνησε το ενδιαφέρον του δημιουργού ώστε να έρθει στην Ελλάδα και να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με το θέμα. Στο εξωτερικό ωστόσο τον γνωρίζουν από τη συνεργασία του με κορυφαίους ηθοποιούς όπως η Ολυμπία Δουκάκη και η πανέμορφη πρωταγωνίστρια των «Sopranos» και «Il Postino» Μαρία-Γκράτσια Κουτσινότα, οι οποίες πρωταγωνίστησαν στην ταινία του «Υου Only Live Once» (Ζεις μόνο μία φορά).
Πρόκειται για μια διεθνή συμπαραγωγή (Ελλάδας, ΗΠΑ, Λουξεμβούργου) που γυρίστηκε στα αγγλικά στην Κω και τη Νέα Υόρκη, σε σενάριο του ίδιου και της Χριστίνας Μαύρου. Η ιστορία αφορά τις ζωές τεσσάρων γυναικών, διαφορετικών εθνικοτήτων και ηλικιών, που συναντώνται στη χημειοθεραπεία σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης και έρχονται στην Κω, την πατρίδα του Ιπποκράτη, πατέρα της Ιατρικής, με αφορμή τον γάμο του γιου μιας από αυτές, επιχειρώντας ταυτόχρονα να αλλάξουν τις ζωές τους. Στόχος της ταινίας ήταν να ευαισθητοποιήσει το κοινό σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού.
Συνολικά, ο Δημήτρης Βόρρης έχει σκηνοθετήσει πάνω από 100 διαφημιστικές ταινίες και εταιρικά βίντεο, τέσσσερις ταινίες μικρού μήκους και πάνω από 1.200 ώρες τηλεοπτικών προγραμμάτων. Eίναι ιδρυτικό μέλος του Συνεταιρισμού Ελλήνων Σκηνοθετών, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών και της Ενωσης Σεναριογράφων Ελλάδος.
Δεν μπορούμε, επομένως, να μην τον ρωτήσουμε ποια απ’ όλες αυτές είναι η αγαπημένη του δουλειά και ποια ξεχωρίζει με αυτή τη μεγάλη εμπειρία που έχει στον χώρο της σκηνοθεσίας. «Δύσκολη απάντηση. Είναι σαν να ζητάτε από έναν πατέρα να διαλέξει ποιο παιδί του αγαπά περισσότερο», μας απαντά.
«Σίγουρα η “Εξέγερση του Δεκέμβρη” έρχεται πρώτα στον νου, αλλά και η δραματική κομεντί “You Only Live Once” με τις τέσσερις γυναίκες που αντιμετωπίζουν την πρόκληση του καρκίνου του μαστού, αφήνουν τη Νέα Υόρκη και έρχονται στην Ελλάδα και αλλάζουν τη ζωή τους δεν παύει να συγκινεί και να σκορπίζει χαμόγελα… Και το πιο “μικρό αδελφάκι” απ’ όλα, το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ “Μη με ξεχάσετε – Τρεις Εβραίες μητέρες γράφουν στους γιους τους από το γκέτο της Θεσσαλονίκης”, βασισμένο στο βιβλίο του ιστορικού ερευνητή Λεόν Σαλτιέλ, αγγίζει μια ευαίσθητη χορδή… Ελπίζω κοινό και δημιουργοί να απεγκλωβιστούμε σύντομα από την κρίση του κορωνοϊού. Η διεθνής οπτικοακουστική βιομηχανία βρίσκεται σε freeze frame. Πρέπει να πατήσουμε ξανά το play!».
Ως σκηνοθέτης φαίνεται να ξέρει να κινητοποιεί τον κόσμο λαμβάνοντας ωστόσο σοβαρά υπόψη το κοινωνικό πλαίσιο και τα αντίστοιχα μηνύματα. Εντυπωσιακό είναι και το βιογραφικό του με σπουδές Κινηματογράφου σε Νέα Υόρκη και Λος Αντζελες, πόλεις με τις οποίες ακόμα έχει μεγάλη σχέση, αφού οι περισσότερες συμπαραγωγές που υπογράφει είναι διεθνείς – και αναρωτιόμαστε τι τελικά αποκόμισε από αυτή τη διεθνή του εμπειρία. «To εξής απλό: δουλεύουμε, δουλεύουμε, δουλεύουμε. Κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε με το budget που έχουμε. Και ελπίζουμε αυτό που δημιουργούμε, αργά ή γρήγορα, να αγγίξει την καρδιά και τον νου των ανθρώπων. Των θεατών. Αυτοί είναι οι τελικοί μας αποδέκτες και κριτές. Δεν είναι οι κατά καιρούς “κυβερνώντες” του πολιτισμού, οι ταγοί της κρατικής εξουσίας και οι δήθεν “ειδικοί τεχνοκράτες”, που -φευ!- έρχονται και παρέρχονται… Kαι αύριο δεν θα τους θυμάται κανείς!».
Δεν μπορούμε να μη συμφωνήσουμε μαζί του και ελπίζουμε μόνο να θυμούνται τέτοιους δημιουργούς στη χώρα μας, αφού η ταινία που αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει να ταξιδέψει τον Κολοκοτρώνη κόπηκε ανάμεσα σε άλλες προτάσεις σημαντικών δημιουργών από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου από το πρόγραμμα των 2.800.000 ευρώ COVID-19 Support.
