Οι ομηρικοί ήρωες κατακτούν το Λούβρο-Λανς

Στο παράρτημα του γαλλικού μουσείου, ένα μεγάλο αφιέρωμα στον «πρίγκιπα των ποιητών» αναδεικνύει το πνεύμα του Ομήρου και την επίδρασή του στους καλλιτέχνες μέσα από 250 εκθέματα: αρχαιότητες, αναγεννησιακά, μοντέρνα έργα τέχνης.

Η πιο φιλόδοξη έκθεση που έχει ποτέ αφιερωθεί στον Όμηρο, τον «πρίγκιπα των ποιητών», δημιουργό των επών «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια», τα οποία υπήρξαν αναπόσπαστο κομμάτι των δυτικών κοινωνιών από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας.

Έτσι προβάλλει το Μουσείο του Λούβρου την έκθεση «Homer», που εγκαινιάζεται αύριο στο παράρτημά του στη γαλλική πόλη Λανς και εξερευνά τις ρίζες του Ομήρου και την επίδρασή του στους καλλιτέχνες στο πέρασμα των αιώνων, μέσα από 250 εκθέματα: αρχαία γλυπτά και αγγεία, αναγεννησιακά έργα τέχνης, μοντέρνα, αλλά και σύγχρονα, με την υπογραφή των Ρούμπενς, Αντουάν Βατό, Γκιστάβ Μορό, Αντρέ Ντερέν, Μαρκ Σαγκάλ, Σάι Τουόμπλι κ.ά.

Τα έργα προέρχονται από μεγάλα γαλλικά μουσεία (Λούβρο, Γκραν Παλέ, Κέντρο Πομπιντού κ.ά.), ενώ την επιμέλεια της έκθεσης έχουν ο Αλεξάντρ Φαρνού, επί σειρά ετών διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, ο συγγραφέας και δημιουργός ταινιών Αλέν Ζαουμπέρ και οι Βενσάν Πομαρέντ και Λικ Πιραλά, υποδιευθυντές του Μουσείου του Λούβρου και του Λούβρου-Λανς, αντίστοιχα.

Αχιλλέας, Έκτορας, Οδυσσέας: γιατί αυτά τα ονόματα αντηχούν μέχρι σήμερα στο μυαλό των ανθρώπων; Ποια η καταγωγή του Ομήρου; Ήταν όντως τυφλός; Ήταν ο μοναδικός δημιουργός των εμβληματικών επών; Πώς εξέφρασε την ανθρώπινη κατάσταση σε όλη της την πολυπλοκότητα; Γιατί τα έργα του είναι διαχρονικά, επέζησαν μέσα στους αιώνες, ενέπνευσαν και εμπνέουν τους δημιουργούς σε σημείο να μιλάμε για «ομηρομανία»;

Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα ερωτήματα που θέτει η έκθεση, προσκαλώντας τους επισκέπτες να βουτήξουν στον κόσμο του Ομήρου. Το αφιέρωμα ξεκινάει με τους θεούς του Ολύμπου, συνεχίζει με τις μούσες του Ομήρου και με τα πορτρέτα του (οι καλλιτέχνες τον φαντάστηκαν τυφλό, γενειοφόρο, σκεπτικό, εκστασιασμένο…), εστιάζει στους ήρωες της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας» ξεδιπλώνοντας την αρπαγή της Ωραίας Ελένης, σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο, τον θάνατο του Αχιλλέα, αλλά και τις απίστευτες περιπέτειες του Οδυσσέα, με τον Πολύφημο, τις Σειρήνες, ώς την επανένωσή του με την πιστή Πηνελόπη.

Ένα πραγματικό χρονικό πολέμου, με ακριβείς περιγραφές, η «Ιλιάδα» έχει κεντρίσει τη φαντασία: Ο Τζιοβάνι Μπατίστα Γκάουλι απεικόνισε τον 17ο αιώνα τη «Φιλονικία Αχιλλέα και Αγαμέμνονα», ο Γκιστάβ Μορό τη μελαγχολία της Ωραίας Ελένης μέσα στα τείχη της Τροίας, ο Ρούμπενς τον Αχιλλέα να σκοτώνει τον Έκτορα, ο Ανρί Λεβί τον Ύπνο και τον Θάνατο να κουβαλούν το σώμα του νεκρού ήρωα της Τροίας.

Ο ρόλος των γυναικών είναι περισσότερο εμφανής στην «Οδύσσεια»: ο Tζον Ουίλιαμ Γουότερχαουζ ζωγράφισε μια σαγηνευτική, αυστηρή Κίρκη, ο Αντουάν Μπουρντέλ σμίλεψε μια θλιμμένη Πηνελόπη, ο Μαρκ Σαγκάλ στις λιθογραφίες του ανέδειξε όλες τις περιπέτειες του ήρωα μέχρι να φτάσει στην Ιθάκη.

Η έκθεση περιλαμβάνει καρικατούρες του Ονορέ Ντομιέ με επιρροές από το «Ομηρικό γέλιο», τον αντίκτυπο των επών του σε συγγραφείς όπως ο Βικτόρ Ουγκό, σε σκηνοθέτες όπως ο Βόλφγκανγκ Πέτερσεν («Τροία» με τον Μπραντ Πιτ), σε συνθέτες όπως ο Ντεμπισί και ο Μοντεβέρντι. «Το πνεύμα του Ομήρου έχει δώσει παράδειγμα σε καλλιτέχνες, συγγραφείς, πολιτικούς, κατακτητές και απλούς ανθρώπους για το πώς να ζήσουν, πώς να δράσουν και να πεθάνουν σαν ήρωες».