ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
Στις 27 Ιουλίου 1913 η Ρουμανία κηρύσσει τον πόλεμο εναντίον της Βουλγαρίας. Ισχυρές Ρουμανικές στρατιωτικές δυνάμεις (περίπου 200.000 μαχητές) με αρχηγό του Γενικού Επιτελείου τον Στρατηγό Αβερέσκου χωρίς να δεχθούν αξιόλογη αντίσταση από τους Βουλγάρους κατάφεραν να φτάσουν σχεδόν 40 χιλιόμετρα έξω από τη Σόφια.
Ταυτόχρονα με την στρατιωτική πίεση που άσκησαν οι Ρουμάνοι στους Βουλγάρους έγινε στις 27 Ιουλίου 1913 και πρόταση ανακωχής, την οποία υποστηριζαν και η Αυστροουγγαρία και η Ρωσία. Έλληνες και Σέρβοι αρνήθηκαν να κάνουν ανακωχή.
Λίγο αργότερα ο Βασιλιάς Κάρολος της Ρουμανίας πήρε πρωτοβουλία και κάλεσε τους εμπόλεμους στην πρωτεύουσά του, Βουκουρέστι, για να συζητήσουν τους όρους της ανακωχής, ενώ συνεχίζονταν οι συγκρούσεις.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Βενιζέλος, συμφωνούσε στην προσπάθεια για ανακωχή, ο Κωνσταντίνος όμως επέμενε πως δεν έπρεπε να σταματήσουν οι μάχες πριν την ολοκληρωτική συντριβή της Βουλγαρίας.
Ο Βενιζέλος, πριν ξεκινήσει το ταξίδι του για το Βουκουρέστι, πέρασε από το Στρατηγείο στο Χατζη Μπεϊλίκ για να πείσει τον Κωνσταντίνο να υποχωρήσει. Οι δυο άνδρες συζήτησαν προσωπικά το θέμα και αργότερα πήραν μέρος στις συζητήσεις οι Επιτελείς, Μεταξάς, Δούσμανης, Εξαδάκτυλος και Στρατηγός.
Στη Ρουμανία ο Ελευθέριος Βενιζέλος ειχε επαφες με τον Πρωθυπουργό της Ρουμανίας, Μαγιορέσκου. Σε αυτές του εξήγησε πως για λόγους ασφαλείας και προστασίας των Ελληνικών στρατευμάτων οι συγκρούσεις από Ελληνικής πλευράς θα συνεχίζονταν. Όμως, όταν επέστρεψε στο ξενοδοχείο του έλαβε ένα επειγον τηλεγράφημα από τον Κωνσταντίνο που ανάμεσα στα άλλα έγραφε:
«… Σοβαραί δυνάμεις Βουλγαρικού Στρατού προσέβαλον σήμερον εις την αριστερά πλευρά το Τμήμα Στρατιάς Δαμιανού, ΙΙΙ και Χ Μεραχίες, ηναγκάσθησαν να υποχωρήσουν προς τζαμί Τεπέ. Αγνοώ ακόμα εις ποιαν κατάστασιν ευρίσκονται … …
Ο Στρατός ημών ήχθη εις τα φυσικά και ηθικά όρια. Κατόπιν των συνθηκών τούτων, δεν δύναμαι πλέον να αρνούμαι την ανακωχήν, ή την αναστολήν των εχθροπραξιών. Προσπαθήσατε να ευρήτε τρόπον να επιτύχητε αναστολήν εχθροπραξιών, ει δυνατόν από αύριο.
Λιβούνοβον 15/7/1913
Κωνσταντίνος Β΄»
Τα πλήγματα αυτά που δέχθηκαν οι Έλληνες από τους Βουλγάρους οφείλονται κατά πολύ και στη χαλάρωση των προσπαθειών των Σέρβων στο μέτωπο. Ίσως και οι Σέρβοι να πιέστηκαν πολύ, αφού με εξαιρετικά μεγάλες απώλειες κατάφεραν να απωθήσουν την 4η Βουλγαρική Στρατιά. Ίσως πάλι οι Σέρβοι χαλάρωσαν, επειδή δέχθηκαν πιέσεις για ανακωχή από τη Ρωσία και την Αυστρία.
Ο Βενιζέλος χειρίσθηκε έξυπνα το θέμα στο Βουκουρέστι και δήλωσε στον Πρωθυπουργό Μαγιορέσκου:
«Σκέφθηκα ωριμότερα για το θέμα που συζητήσαμε πριν από λίγες ώρες. Από ευλάβεια προς τον βασιλέα Κάρολο δέχομαι την ανακωχή κι αναλαμβάνω να παρουσιάσω την έγκριση του Κωνσταντίνου.»
Ο Μαγιορέσκου δε γνώριζε τίποτα για την άσχημη τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα για τις Ελληνικές δυνάμεις στις συγκρούσεις τους με τους Βουλγάρους. Ανυποψιαστος πίεσε τη Βουλγαρική αντιπροσωπεία στη Ρουμανία να δεχτεί την ανακωχή.
Αργότερα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος τηλεγραφεί στον Κωνσταντίνο:
«Χωρίς καθόλου να εκτεθώμεν κι επιδεικνύοντας τουναντίον διαλλακτικότητα, επετύχαμεν πενθημέρου αναστολής των εχθροπραξιών κατά την αυριανήν πρώτη συνεδρίασιν.»
Η ανακωχή ήταν οριστική. Με αυτόν τον τρόπο έληξε ο Β΄ Βαλκανικός.
Οι απώλειες για την Ελληνική πλευρά ήταν 2.563 νεκροί και 19.301 τραυματίες.
Η διάσκεψη του Βουκουρεστίου, που ακολούθησε, διήρκεσε δέκα ημέρες. Οι εργασίες άρχισαν στις 17 Ιουλίου 1913. Ως «διαιτητής» των αντιμαχομένων λειτούργησε ο Βασιλιάς της Ρουμανίας, Κάρολος. Σε αυτή τη διάσκεψη φάνηκαν και πάλι οι διπλωματικές ικανότητες του Πρωθυπουργού, Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος, διαβλέποντας πως ήταν σχεδον ακατόρθωτο να επεκταθούν τα όρια της Ελλάδας πέρα από τον ποταμό Νέστο, δέχτηκε να δοθή η Αλεξανδρούπολη (Δεδέαγατς) στη Βουλγαρία και να χαραχθεί η λεγόμενη «γραμμή της Μάκρης». Με αυτόν τον τρόπο η Δυτική Θράκη έμενε Ελληνική. Στις 20 Ιουλίου του 1913 ο Βενιζέλος δέχτηκε τη σύμπτυξη στη γραμμή του ποταμού, Νέστου. Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος φάνηκε δυσαρεστημένος καθώς στις 21 Ιουλίου του τηλεγραφεί:
«Λυπούμαι υπερβολικά, διότι τόσον ταχέως εφθάσατε εις το μίνιμουμ των απαιτήσεων ημών.»
Στη συνδιάσκεψη του Βουκουρεστίου με σχετική ευκολία καθορίστηκαν και οι σχέσεις Σερβίας με τη Βουλγαρίας.
Η Σερβία διατήρησε όλα τα εδάφη που είχε με μάχες κερδίσει κατά τον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο όπως, επίσης, και μια ζώνη ως τη Στρώμνιτσα. Η πόλη της Στρώμνιτσας παρέμενε υπό Βουλγαρική κατοχη. Όσον αφορά στις σχέσεις Τουρκίας Βουλγαρίας η Τουρκία απέκτησε επισήμως την Ανατολική Θράκη ως τον Έβρο ποταμό.
Δυσεπίλυτο πρόβλημα για τη διάσκεψη του Βουκουρεστίου ήταν η υπόθεση της Καβάλας, την οποία η Βουλγαρία επιθυμούσε να την έχει υπό την κατοχή της, για να έχει έξοδο στο Αιγαίο.
Ο Βενιζέλος ωθεί τον Κωνσταντίνο να αποτανθεί στον γυναικάδελφό του, Γουλιέλμο, Κάιζερ της Γερμανίας, για να υποστηρίξει τις Ελληνικές θέσεις.
Ο Κωνσταντίνος απευθύνθηκε στη σύζυγό του Σοφία και εκεινη τηλεγραφεί στον αδελφό της:
«Αθήναι 18 Ιουλίου 1913
Προς την αυτού μεγαλειότητα του Αυτοκράτορα, Βερολίνον.
Ο Τίνος (Κωνσταντίνος) μου ετηλεγράφησεν αυτήν την στιγμήν με την παράκλησιν να σου γνωστοποιήσω ότι ήτο πολύ σπουδαίον δι’ ημάς, εάν ήθελες, δια μιας συστάσεως να επηρεάσης τον βασιλιά της Ρουμανίας όπως δεχθεί τα αιτήματα της Ελλάδος όσον αφορά την Καβάλαν. Σε παρακαλώ να συγχωρήσης εκ των προτέρων το διάβημα τούτο, το οποίον δικαιολογεί η σπουδαιότης του.»
Ο Κάιζερ Γουλιέλμο πίεσε τον Κάρολο της Ρουμανίας επί του θέματος και ταυτοχρόνως τηλεγραφει στον Κωνσταντίνο:
«… Ως τήγρις παλαίω υπέρ της αξιώσεώς σου …»
Έτσι, Ρουμανία και Σερβία τέθηκαν υπέρ του αιτήματος της Ελλάδος για την Καβάλα, η οποία τελικά και της παραχωρήθηκε. Ο Βενιζέλος πρόσφερε στον Κάρολο της Ρουμανίας για τη βοήθεια του εκπαιδευτική και εκκλησιαστική αυτονομία στους Κουτσοβλάχους.
Οι Βαλκανικοί πόλεμοι έληξαν στις 28 Ιουλίου / 10 Αυγούστου 1913 με την τελική υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.
Από Ελληνικής πλευράς υπέγραψαν οι Ελ. Βενιζέλος, Ν. Πολίτης, Αλ. Εξαδάκτυλος, Κ. Πάλλης και Δ. Πανάς.
- Τα σύνορα του Ελληνικού κράτους με τη Βουλγαρία ήταν η Γευγελή και το Μπέλες στα Βόρεια, στα Ανατολικά η περιοχή της Ξάνθης, ο Νέστος και η Καβάλα. Ελληνικά έμεναν τα νησιά Θάσος και Σαμοθράκη καθώς και ολόκληρη η Ανατολική Μακεδονία.
Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
Υπογράφτηκε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας 28 Ιουλίου 1913 ανάμεσα στους ηττημένους Βουλγάρους από τη μια και τους νικητές Έλληνες, Σέρβους, Ρουμάνους από την άλλη.
Οι Τούρκοι υπέγραψαν ξεχωριστή συνθήκη στα μέσα Σεπτεμβρίου. Η Βουλγαρία φαίνεται περισσότερο παραχωρητική απέναντι στη Σερβία και Ρουμανία. Ιδιαιτέρως σκληρή είναι απέναντι στην Ελλάδα καθώς την ενδιαφέρει να εξασφαλίσει έξοδο προς το Αιγαίο. Όμως και οι Μεγάλες Δυνάμεις της Ευρώπης δεν επιθυμούν την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας. Κυρίως αντιτάχθηκαν η Ρωσία, η Αυστρία και η Αγγλία.
Θετική απέναντι στις θέσεις της Ελλάδας ήταν μόνο η Γαλλία. Απρόσμενα θετική εξέλιξη για την Ελλάδα είναι η αλλαγή στην πολιτική του Γερμανού Κάιζερ. Τελικά, η Καβάλα επιδικάζεται στην Ελλάδα. Ο Νέστος αποτελεί το τελικό σύνορο. Προς βορράν τα σύνορα διέρχονται μεταξύ Μοναστηρίου και Φλώρινας, περνούσαν από τη Γευγελή και κατέληγαν ΒΑ της Δράμας.
• Η Ρουμανία τακτοποίησε τις συνοριακές της διαφορές με τη Βουλγαρία (περιοχή Δοβρουτσάς).
• Η Αλβανία έγινε ανεξάρτητο κράτος που συμπεριέλαβε τη Β. Ήπειρο μετά από πιέσεις και απειλές της Ιταλίας προς την Ελλάδα. Αυτό υπογράφηκε τελικά με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας 13 Φεβρουαρίου 1914. Τα Δωδεκάνησα συνεχίζουν να τα ορίζουν οι Ιταλοί.
• Η Ελλάδα προσαρτεί τη Νότια Μακεδονία με τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα ως τις εκβολές του Νέστου, τη Νότια Ήπειρο και την Κρήτη. Καθώς ο Κωνσταντίνος ήταν γαμπρός του Κάιζερ της Γερμανίας, ο ίδιος ο Κάιζερ Γουλιέλμος της Γερμανίας παρενέβη υπέρ της Ελλάδος και έτσι, προσαρτήθηκε από την Ελλάδα η Καβάλα. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, πριν η Ελλάδα ταχθεί στο πλευρό της Αντάντ, η Βουλγαρία θα ανακαταλάβει για λίγο την Καβάλα.
• Η Σερβία αποκτά Β. Μακεδονία, Μοναστήρι, Σκόπια και Στρώμνιτσα.
• Η Βουλγαρία αποκτά έξοδο στο Αιγαίο μεταξύ Αλεξανδρούπολης και Πόρτο Λάγος.
• Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κρατά την Ανατολική Θράκη μέχρι και την Αδριανούπολη (Εντίρνε).
ΟΙ ΒΙΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ
Είναι αδύνατον να καταγράψει κανείς τις βαναυσότητες που έγιναν απ’ όπου πέρασαν οι Βούλγαροι.
Έγιναν πολλά φριχτά εγκλήματα τριγύρω από το Κιλκίς, στην Ξάνθη στο Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη). Μαρτυρούνται ακρωτηριασμοί πληγωμένων στρατιωτών και σφαγή ομήρων που είχαν απαχθεί από την Καβάλα και τη Δοϊράνη.
Οι Έλληνες εν τούτοις απέδωσαν καλό αντί κακού. Μερίμνησαν για τους Βουλγάρους τραυματίες σεβάσθηκαν και έθρεψαν του αιχμαλώτους τους.
Η εφημερίδα (τουρκική) «Ικδάμ» της Κωνσταντινούπολης έγραψε:
«Βλέπομεν ενώπιόν μας τους αγρίους Βουλγάρους, φυλήν άνευ ανθρωπισμού, άνευ τιμής, άνευ πολιτισμού. Παραβάλετε τα έργα των με τα έργα των Μογγόλων. Θα τα εύρετε πλέον θηριώδη. Οι Βούλγαροι κατεπάτησαν ασυνειδήτως κάθε αρχήν ευσπλαχνίας και φιλανθρωπίας – τας θεμελιώδεις αυτάς αξιώσεις του πλαστού των Χριστιανισμού.»
ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΟΥ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
Διάγγελμα του Βασιλέως Κωνσταντίνου προς τον Ελληνικό Στρατό και το Στόλο την επαύριο της υπογραφής του Βουκουρεστίου.108.1 Διαστ. 269Χ348 χιλ.ΜΕΓΕΘΥΝΣΗ
ΛΗΞΗ ΤΟΤ ΠΟΛΕΜΟΥ . ΕΠΙΝΙΚΙΑ
ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ
Η τύχη των νησιών του ΒΑ Αιγαίου καθώς και της Β. Ηπείρου δεν είχε καθοριστεί. Μεγάλο τμήμα του Ελληνισμού στην ανατολική Μακεδονία, στη Θράκη και στη Μ. Ασία διαβιούσε στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και παρέμενε έξω από τα σύνορα του διευρυμένου Ελληνικού κράτους.
Η Ελλάδα ξεπερνούσε την εδαφική καχεξία και έθετε βάσεις για οικονομική ανάπτυξη θεωρείτο από τους περισσότερους υπολογίσιμη δύναμη στην περιοχή των Βαλκανίων. Οι Έλληνες είχαν την πίστη ότι ήταν πολύ κοντά στην υλοποίηση των εθνικών τους επιδιώξεων.
Τα γεγονότα που θα ακολουθήσουν με αποκορύφωμα τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μ. Ασία το 1922 θα τους διαψεύσουν και θα βάλουν τέλος σε κάθε είδους Μεγαλοϊδεατισμού.
πηγή: balkanwars
